8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar için emeklilikte yaş sınırının kaldırılması, Türkiye’de emeklilik sisteminde yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor.
Yakın tarihte gerçekleşen bu düzenleme, yaklaşık 3 milyon vatandaşın emeklilik hakkı kazanmasına yol açtı ve bu sayının 5 milyona ulaşması bekleniyor. Bu radikal değişiklik, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) lehine bir gelişme olarak kaydediliyor.
EYT Düzenlemesi ve Etkileri
EYT düzenlemesi, 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanları kapsıyor. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar için ise kademeli bir yaş şartı bulunuyor ve bu şartlar işe giriş tarihlerine göre değişiklik gösteriyor. Bu durum, hizmet akdi ile çalışanların emekli olmalarında uygulanacak kanun hükümlerini etkiliyor. Özellikle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu arasındaki farklar, sigortalılık başlangıç tarihine göre değişkenlik gösteriyor.
Kadın ve erkekler için farklı yaş şartları bulunuyor. 23 Mayıs 2002 tarihinden itibaren, kadınlar için 50, erkekler için ise 55 yaşını dolduran ve belirli sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını tamamlayan vatandaşlar emekli olabiliyor. Bu tarihlerde şartları yerine getiremeyenler için kademeli bir geçiş süreci öngörülüyor ve bu süreç içinde kısmi emeklilik şartları oluşuyor.
Kademeli Prim Sistemi ve EYT’liler
8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayanlar için, kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurmak zorunda. Ayrıca, belirli bir gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları gerekiyor. 30 Nisan 2008 sonrasında ise 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli oluyor.
2036 yılından itibaren kadın ve erkek için yaş şartları eşitlenecek ve her iki cins için de emeklilik yaşı 65 olacak. Ayrıca, bazı istisnai durumlarda, 5400 prim ödeme gün sayısı üzerinden kademeli yaşta emeklilik mümkün hale gelecek. Bu yeni düzenlemeler, Türkiye’deki emeklilik sisteminde önemli bir evrimi temsil ediyor ve milyonlarca vatandaşın hayatına doğrudan etki ediyor. Emeklilikte yaş sınırının kaldırılması, Türkiye’de emeklilik sistemi üzerinde önemli bir değişikliği beraberinde getiriyor ve emeklilik hakkı kazanmış olan milyonlarca vatandaş için yeni bir umut kapısı açıyor.