Rekabet Kurumu: Bankalar kartel oluşturdu
'Rekabet Kurulu, kredi ve kredi kartı konularında birlikte fiyat tespit ettiği ve bunun da kartel oluşturduğu gerekçesiyle 12 Mart 2013'te toplam 1.1 milyar TL idari para cezası kesti, bankalar buna itiraz etti, itiraz ile ilgili hukuki süreç tamamlandı.
Danıştay onayladı
Rekabet Kurulu tarafından 12 bankanın kartel oluşturduğuna yönelik verilen karar, Danıştay tarafından da hukuka uygun bulundu.
Tüketiciye tazminat imkanı doğdu.
Tüketici, 21 Ağustos 2007 ve 22 Eylül 2011 arasında 12 bankanın herhangi birisinden kredi ve kredi kartı hizmeti almışsa, hem fazladan alınan faiz miktarını geri alabilir hem de faiz miktarının 3 katına kadar tazminat isteme hakkına sahip olabilir. Buna göre toplam zararı 100 lira olan tüketici hem 100 lirayı hem de üç katına kadar olan 300 lirayı yani toplamda 400 lira alabilir.
120 ay vadeli 100 bin lira kredi alan tüketici yaklaşık 50 bin lira alabilir
Rekabet Kurulu'na göre, konut kredilerinin faizlerinde suni olarak 15 baz puanlık (0.15) bir faiz artırımı yaşandı. 100 bin lira 120 ay vadeli konut kredisi çekildiğini varsayalım. Yüzde 1 yasal faizle çekilirse 172 bin 165 lira eder. Kartel anlaşmasına dayanılarak yüzde 1.15 faizle uygulanmışsa 184 bin 880 lira eder. Aradaki fazladan alınan tutarı 12 bin 715 lira ediyor. Fark tutarının 3 katı tazminat verileceği hesaplandığında, 200 bin lira kredi çeken bir vatandaş 50 bin 860 lira alır.
Hangi tüketicileri etkiliyor
Tüketici 21 Ağustos 2007 ve 22 Eylül 2011 arasında, 12 bankadan herhangi birisinden mevduat, kredi veya kredi kartı hizmeti almışsa uğradığı zararı geri alabileceği gibi buna bağlı olarak zararın 3 katına kadar tazminat davası açma hakkına da sahip olur.
Mağdur sayısı 33 milyon
Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre; 2007-2011 yıllarında, 1 milyon 681 bin 795 kişi konut, 934 bin 538 kişi taşıt, 30 milyon 400 bin 254 kişi ihtiyaç kredisi kullandı, bu duruma göre mağdur sayısının 33 milyonun üzerinde.
Tazminatın hasmı 12 bankanın tamamı
Fazladan alınan faiz miktarı sözleşme yapılan bankadan talep edilmelidir. Ancak istenen tazminat ilgili bankadan talep edilebileceği gibi bu duruma neden olan 12 bankanın tamamına yöneltilebilir ve tazminat tüm bankalardan talep edilebilir.
Banka/lar talebi yerine getirmezse ne yapılmalı, nereye başvurulmalıdır?
İmkanı bulunan tüketiciler hem zararlarını hem de alabilecekleri tazminat tutarlarını uzman kişilere hesaplattırıp çıkan miktara göre görevli/yetkili adli makamlara başvurmalıdırlar. Bilindiği gibi;
- Değeri 2.320 Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetlerine,
- Büyükşehir statüsünde olan illerde, değeri 2.320 Türk Lirası ile 3.480 Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine,
- Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde, değeri 3.480 Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine,
-Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde, değeri 2.320 Türk Lirası ile 3.480 Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine,
- Değeri 3480 lira ve üzerindeki uyuşmazlıklar için Tüketici Mahkemelerine, Tüketici Mahkemesi bulunmuyorsa bu sıfatla görev yapan Asliye Hukuk Mahkemelerine
başvurulması zorunludur.
Belirsiz alacak davası için Hakem Heyetlerine başvurulabilir mi?
Elbette... Yukarıda da belirttiğimiz gibi imkanı bulunan tüketiciler alacaklarını kesinleştirip çıkan sonuca göre ilgili merciye başvuru yaparlarsa en doğrusu bu olur. Ancak bu imkana sahip olmayan tüketiciler yaklaşık bir miktar belirtmek suretiyle bu miktara görevli ve yetkili merciye başvurarak hesaplanmasını ve karar verilmesini isteyebilir.
Hakem Heyeti ya da başvuru merkezindeki görevliler başvuruyu kabul etmek istemez iseler ne yapılmalıdır?
Her hakem heyeti ‘belirsiz alacak’ talebine sıcak bakmayabilir ve başından savmaya kalkabilir, bu durumda Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca yayınlanan ‘tüketici hakem heyetlerince ve tüketiciler tarafından sıkça sorulan sorular” adlı kitapçıkta belirsiz alacaklara ilişkin soru ve bakanlığın verdiği görüşü delil olarak ileri sürebilir.
Adı geçen kitapçıkta “Tüketici Hakem Heyetlerinin görev alanına ilişkin sorular” başlığı altındaki 6. soruya verilen görüşte;
“...alacağın veya talep sonucunun tam olarak belirlenebilmesinin mümkün olmadığı durumlarda, hukuki ilişkinin ve asgari bir miktarın belirtilmesi ve fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması şartıyla tüketici hakem heyetlerine belirsiz alacak başvurusunda bulunabileceği; söz konusu başvuruların ekinde başvuruya konu iddiaları ispatlar bilgi ve belgelerin sunulmaması durumunda tüketici hakem heyetince karşı taraftan bilgi ve belge istenebileceği,
değerlendirme sürecinde uyuşmazlık miktarının karşı tarafın vereceği cevap veya başvuru sahibinin daha sonradan sunacağı bilgi ve belgeler kapsamında tam olarak tespit edilmesi halinde başvuruda talep edilen miktardan daha fazlasına veya daha azına karar verilebileceği ancak verilen kararın her halükarda Yönetmeliğin 6. maddesinde belirtilen parasal sınırlar dahilinde olması gerektiği değerlendirilmektedir.” denilmiş ve hakem heyetlerine yapılacak işlemle ilgili yol gösterilmiştir.
Maraş Pusula Haber - www.maraspusula.com / Nesih Tanrıverdi