Günlük yaşamda kullandığımız ve hayatımızı kolaylaştıran birçok tehlikeli ürün bulunmaktadır. Tüketici olarak marketten aldığımız bir ürünün genellikle güvenilir olduğuna inanırız. Evlerimizde kullandığımız birçok ürün tehlikeli kimyasal maddeler içermekte ve bu ürünlerin uygun bir şekilde kullanılmaması ya da bertaraf edilmemesi halinde zararlı etkileri görülebilmektedir. Kullandığımız ürünlerin hangilerinin tehlikeli olduğunu bilmemiz, kullanımı ve saklanması esnasında daha dikkatli davranmamız, evimizi ve çevremizi bu tehlikelerden korumamız demektir.
Peki satın aldığımız, kullandığımız ürünün tehlikeli olduğunu nasıl anlarız. Öncelikle satın aldığımız ürünün etiketi dikkatle okunmalıdır. Etiket kısmında ürünün yanıcı, korozif, patlayıcı, toksik, radyoaktif gibi tehlikelilik işaretleri bulunmaktadır.
Yanıcı : Ateşte kolayca tutuşur.
Korozif /Kostik : Canlı dokuyu yakar ve tahriş eder.
Patlayıcı/Reaktif : Isı, basınç ya da farklı maddelerle reaksiyona girebilir.
Toksik/Zehirli : Solunması, yutulması ya da absorblanması halinde ölüme varabilen ciddi zararlar verir.
Radyoaktif : Hücreye ve genetik maddeye zarar verir.
Evlerimizde sıklıkla kullandığımız tehlikeli ürünler ve tehlikelilik işaretleri
- Ayakkabı Boyaları: yanıcı, toksik
- Çamaşır Suları: reaktif
- Deterjanlar ( Çamaşır ve Bulaşık ): Yutulması halinde zararlı
- Dezenfektanlar: yanıcı ve korozif
- Fırın Temizleyiciler: korozif
- Evsel Tıbbi Atıklar: bulaşıcı hastalık yayılması
- Flüoresan Lambalar: metalik civa içerir
- Güve Yok Ediciler ( Naftalin ): korozif
- Halı Temizleyiciler: toksik, yanıcı ve tahriş edici
- İlaçlar: toksik
- Oda Spreyleri: patlayıcı, yanıcı.
- Ojeler / Oje Çıkarıcılar: yanıcı, toksik
- Piller: ağır metal içerir
- Saç Boyaları: tahriş edici
- Saç Spreyi: yanıcı, toksik
- Yapıştırıcı ve Tutkallar: yanıcı, patlayıcı ve korozif
Sağlığımızı korumak için evsel tehlikeli ürünlerin ve atıkların kullanımı azaltmak esastır. Tehlikeli ürünler yerine daha tehlikesiz alternatif ürünler tercih edilebilir. Ancak tehlikeli ürünün kullanılması gerekiyorsa;
- İhtiyacımız kadarı satın alınmalıdır.
- Ürünlerin etiket bilgileri okunmalıdır.
- Ürünün tamamı tüketilmeli depo edilmemelidir, tamamı tüketilmiyorsa ihtiyacı olan birine verilmelidir.
- Tehlikeli ürünler hakkında araştırma yapılmalı, uygun bertaraf yolu seçilmelidir.
- Evlerimizde tehlikeli ürünler kullanılırken ortam iyi havalandırılmalıdır.
- Güvenli bir ortamda saklamak gerekmektedir.
- Bu ürünler kullanılırken kesinlikle birbirine karıştırılmamalıdır.
- Bu ürünler çocuklardan ve evcil hayvanlardan uzak tutulmalıdır.
- Ürün ambalajının zarar görmemesine dikkat edilmelidir.
Tehlikeli ürünler evimizde olduğu gibi, doğada da tehlikeli ve ciddi bir kirlilik kaynağıdır. Bu ürünler mümkün olduğunca az kullanılmalı, kullanılması durumunda en uygun bertaraf yöntemi seçilmelidir. Normal şartlarda bir evde 1.5 – 5 kg arasında tehlikeli atık bulunmaktadır. Her yıl tonlarca tehlikeli atık evsel atıklarla birlikte çöpe atılmakta ve depolama alanlarında yeraltı suyuna karışım meydana gelmektedir. Toprak kirliliğine sebebiyet vermektedir. Yüzeysel sulara karışması halinde sudaki canlıların ve balıkların doğrudan zarar görmesine sebep olmaktadır.
Yazarın www.maraspusula.com daki diğer yazıları.
